نادر علیدادی سلیمانی رئیس اداره ثبت آثار میراث‌فرهنگی کرمان در یادداشتی نوشت: استان کرمان با وسعتی بیش از ۱۸۳ هزار کیلومتر مربع در جنوب شرق ایران واقع شده و بیش از ۱۱درصد از خاک ایران عزیز را در بر گرفته است.

وجود پدیده‌های خاص جغرافیایی چون رشته کوه‌های جبال بارز و بحرآسمان یا قله‌های بلند و برفگیر  هزار و لاله زار که بیش از ۴۴۰۰ متر بلندی دارند، چشمه‌های آب، دره های عمیق، رودها و رودخانه های دایمی و پهنه‌‎های بزرگ دشتی ، گستره بی نظیر  بیابان لوت که در فهرست میراث جهانی به ثبت رسیده است.

 وجود محوطه‌های بی‌شمار باستانی که شواهد شکل‌گیری نخستین تمدن‌های بشری در عصر مفرغ است، وجود بیش از ۲۷۰۰ اثر ملموس و ناملموس فرهنگی تاریخی که قریب ۹۰۰ اثر آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است همه و همه حاکی از تنوع اقلیمی و طبیعی و غنای تاریخی فرهنگی کرمان است.

کرمان را به درستی می‌توان سرزمین شگفتی‌های پیدا و پنهانی دانست که توامان همه پدیده‌ها را در درون خود حفظ کرده است.

پهنه بزرگ دشت لوت نه یک بیابان بی‌آب و علف که حیرت و شگفتی و در عین حال زیباترین پدیده‌های طبیعی و تنوع چشم اندازها با تنوع اشکال زمین شناختی است.

کلوت‌هاکه از آنها به نام شهر لوت و آسمان خراش های سر به فلک کشیده یاد کرده اند ، تپه های بزرگ ماسه‌ای، نبکاها، دره‌های عمیق چون زبان مار یا دره های کشیت و مزار شاه در کناره‌های غربی لوت مرکزی، ریگزار گندم بریان را در گرمای لوت در حالی به نظاره نشسته‌ای که جویبارهای حاصل از ذوب برفها در چمنزارهای تخت سرتشتک و لاله زار شما را به خنکای دلپذیر ییلاقات کرمان می‌خواند و شگفتا که کرمان چه سرزمین حیرت انگیزی است.

اگر گردشگر تاریخی فرهنگی بودی و رد پای حضور بشر پارینه سنگی را رصد می‌کنید، کناره‌های هامون جازموریان و اسفندقه جیرفت تو را به اعماق پیش از تاریخ خواهد برد تا رد پای حضور نخستین انسان‌ها را به نظاره بنشینی. با گذر از نوسنگی و نظاره نخستین معابد دنیای باستان، از  مس و سنگ جیرفت عبور خواهی کرد و در کنارصندل کهن‌ترین مراکز تمدنی را به نظاره خواهی نشست و آنگاه با شگفتی دست ساخته‌ها در موزه جیرفت هنر پیشینیان را تحسین خواهی کرد.

کرمان را می‌توان سرزمین قلعه ها دانست، از جنوبی‌ترین قلعه در منوجان تا بزرگ‌ترین آنها ارگ بم که شهرت‌اش جهانی است و قلعه‌های کوچک و بزرگ که بر بلندای صخره ها مامن و پناهگاه مردم از ظلم و جور حملات بیگانگان بوده است همه و همه حکایت رنج رفته بر مردمان است. دانش و نبوغ ایرانی را در حفر قنات‌های آب خواهی دید که آب را از اعماق زمین کیلومترها هدایت کرده و به زمین‌های هموار دشت‌ها رسانده‌اند، تا قوت و نان مردمان را فراهم آورند.

یخچال‌ها، آب انبارها و حوض انبارها از دیگر سازه های آبی کویر هستند، سازنده گنبد مخروطی یخدان را تحسین خواهی کرد که میدانی عایقی برای تابش خورشید است.

با حمام‌ها طاهر و پاک راهی مسجد خواهی شد و از اولین‌ها در کهن شهر جیرفت تا ایوان رفیع مسجد جامع کرمان که روایتگر یکتا پرستی مردمانش از گذشته‌های دور تا به امروز است.

کرمان چهارراه دریای جنوب به خراسان بزرگ و فلات ایران و شرق کهن با غرب بوده است و کاروانسراها مامن و پناهگاه کاروانیان از غارت راهزنان و هم نجات بخش از سرمای زمستان و گرمای تابستان است.

 در بازارها نه فقط پارچه های ابریشمی، کُرک و پشم یا ادویه هندوستان مبادله می‌شده که بازار مبادله فکر و فرهنگ نیز بوده است.

کرمان نه همین میراث ملموس و طبیعی است که ناملموس‌های میراث غنی و ارزنده‌اش خود کهنه کتاب‌های بسیار است، غنای موسیقی، باورها، حکایت‌ها و روایت‌ها، جشن‌ها و آئین‌ها، آداب و رسوم و ایلات و عشایر با خرده فرهنگ‌های ریشه‌دارش از دیگر داشته‌های این سرزمین پهناور است که چشم سر و چشم دل هر دو می‌خواهد برای دیدن و کاویدن، به نظاره نشستن و به یاد سپردن.

انتهای پیام/